Zeg je Gouda, dan denk je waarschijnlijk aan kaas, plateel of stroopwafels. Minder bekend is de militaire geschiedenis van de stad. Voorjaar van 1672 speelde de stad een cruciale rol als belangrijke leverancier en steunpost voor het leger bij de totstandkoming van de Oude Hollandse Waterlinie.
De stad lag immers enkele kilometers achter de linie. Aan de vooravond van het Rampjaar beschikte Gouda nauwelijks over een gedegen verdediging. De enkele bolwerken en een ravelijn dateerden uit 1575 en hadden achterstallig onderhoud. Ze waren niet opgewassen tegen de kracht van een vijandig leger.
Plannen om de stad te versterken bleven op de plank liggen; wel zijn de verdedigingswerken tijdelijk uitgebreid. Januari 1673 stond de stad voor een enorme wateropgave. De Fransen hadden maanden eerder de dijk van de Lek doorgestoken. Het opgehoopte water brak op dat moment door de Wierickerdijk.
Gouda kreeg al vroeg de opdracht om ‘zonder enig verzuim en beperking’ de sluizen in en rondom de stad open te zetten om zo de benodigde inundaties te kunnen stellen. Daar werd eerst geen gehoor aan gegeven. Pas toen de dreiging van de invasie steeds dichterbij kwam werd het bevel opgevolgd.
Het ‘Franse’ water mengde zich met de bestaande inundaties en dreigde de Gouwekades te overspoelen. Wekenlang werd de omgeving van Gouda geteisterd door overstromingen.