Gemaal de Hooge Boezem
In het veenweidegebied van West-Nederland liggen de meeste huizen lager dan de rivieren. Dat is niet altijd zo geweest. Duizend jaar geleden lag al het land nog boven de afwaterende rivieren. Door de afwatering begon het land te zakken (inklinken) en kwam het onder het niveau van de rivieren.
Gemaal De Hooge Boezem is in de 19e eeuw gebouwd om de afwatering van de vele windmolens over te nemen. Het is nu een museum met maquettes, films, kaarten en originele machines die laten zien hoe het waterbeheer in zijn werk gaat.
Vanaf 1486 zijn op de Oost-Vlisterdijk zeven boezemmolens gebouwd en werd een waterberging (boezem) aangelegd die tegenwoordig nog gebruikt wordt. De molens maalden het water uit de Vlist ongeveer 1.20 meter omhoog. Daarna werd het via de Hollandse IJssel afgevoerd.
Zo bleven de boerderijen droog, en kon het vee grazen op het land zonder natte poten te krijgen. Met de uitvinding van de stoommachine, begin 19e eeuw, veranderde dit. In 1872 bouwde waterschap De Hooge Boezem een hulpstoomgemaal en in 1913 ging men over van windbemaling op mechanische bemaling.
Zo verloren de zeven molens hun functie. Zes molens werden in 1914 gesloopt. De enige overgebleven molen (6e molen achter Haastrecht) is nog altijd te bezoeken! Als de molen open is, dan is de blauwe wimpel gehesen. Binnen vertellen molenaars je graag over dit machtige werktuig en de rijke historie.
(c) foto Monique Mulder
Locatie delen