Nederland kent 11 Werelderfgoedlocaties erkend door UNESCO. Deze bijzondere gebouwen en gebieden vertellen stuk voor stuk het verhaal van Nederland en haar inwoners. Elk Werelderfgoed is voor alle mensen ter wereld van uitzonderlijke waarde en daarmee uniek en onvervangbaar. Ontdek deze prachtige locaties op de fiets met één van onze routes.
Dit prachtig ontworpen gemaal in de stijl van de Amsterdamse School staat sinds 1998 op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het is het grootste nog functionerende stoomgemaal ter wereld. Het gemaal werd begin 20e eeuw gebouwd om overtollig boezemwater weg te voeren. In die tijd stonden grote delen van Friesland ’s winters geregeld onder water. Tegenwoordig wordt het gemaal nog gemiddeld een keer per jaar gebruikt. De majestueuze machinehal is absoluut een bezoekje waard.
Tussen het platte polderlandschap waar alles schijnbaar zo recht mogelijk is aangelegd vind je een waar eiland op het droge, met een drooggevallen haven en een zeer interessante geschiedenis. Schokland, nu UNESCO Werelderfgoed, was tot aan de inpoldering een eiland, dat er regelmatig van langs kreeg van de Zuiderzee. Hele stukken land werden weggeslagen. Dat ging zo ver dat de laatste 600 ‘Schokkers’ in 1859 definitief moesten evacueren. Bij de drooglegging zijn hier veel belangrijke archeologische vondsten gedaan, zoals een voetafdruk uit de prehistorie, die je kunt bezichtigen in Museum Schokland, langs de route.
In de 17e eeuw beleefde de stad haar Gouden Eeuw in economisch, politiek én cultureel opzicht. Er kwam een uitbreidingsplan om Amsterdam vijf keer zo groot te maken. Een stedenbouwkundig, waterbouwkundig en architectonisch meesterwerk is de grachtengordel, met zijn 14 kilometer gracht en 80 bruggen. Door de systematische aanplant van bomen en prachtige tuinen langs de gracht werd de stad heel groen. Deze planmatige stadsuitbreiding heeft tot ver in de 19e eeuw over de hele wereld als voorbeeld gediend.
Een einde maken aan de armoede, dat was het doel van het grootschalig maatschappelijk experiment aan het begin van de negentiende eeuw. Door de Maatschappij van Weldadigheid werd vanaf 1818 grote, onontgonnen stukken land opgekocht. Daar worden in zeven jaar tijd zeven Koloniën van Weldadigheid opgericht: vijf in de Noordelijke Nederlanden en twee in de Zuidelijke Nederlanden, wat nu de Belgische Kempen zijn. Nu, tweehonderd jaar later na het ontstaan van de Koloniën van Weldadigheid is het zeer typisch landschap nog altijd herkenbaar. Dat is het resultaat van een doelgerichte ontginning door de mens. Ook belangrijke onderdelen van twee eeuwen bebouwing bleven bewaard.
Doordat het zeewater tussen de Waddeneilanden door wordt geperst, kent het Waddengebied een grote dynamiek. De getijverschillen lopen soms op tot enkele meters en door de sterkte stroming ontstaan voortdurende nieuwe geulen en wadplaten, uitgestrekte zandvlaktes waar je bij eb overheen kunt lopen − een overweldigende ervaring van rust en ruimte. Bij vloed stromen de vlaktes weer onder. Nergens ter wereld kom je zo’n uitgestrekt en gevarieerd gebied tegen, ontstaan onder invloed van eb en vloed en waar de veranderingen dagelijks merkbaar zijn.
Het is een schoolvoorbeeld van hoe wij Nederlanders grote delen van ons land hebben drooggelegd. De Beemster in Noord-Holland is een 17de-eeuwse droogmakerij die later is omgezet om het bedreigende binnenwater De Beemster om te zetten in vruchtbare en winstgevende landbouwgrond. Er kwam een 42 kilometer lange dijk om het woeste meer, en daar omheen werd een ringvaart gegraven. De 42 windmolens begonnen vervolgens met het leegpompen van het meer.
De linies vertellen het bijzondere militaire verhaal van de verdediging van ons land met water als bondgenoot. Ze zijn uniek in de wereld en verdienen het om te blijven bestaan voor volgende generaties. Water als verdedigingsmiddel, dat kan alleen door Hollanders bedacht zijn! Beide linies maken deel uit van de icoonroute LF Waterlinieroute, waar ook het West-Brabantse deel van de Zuiderwaterlinie onderdeel van is. Veel elementen van de linies zijn nog terug te zien in het landschap, zoals inundatiekanalen, batterijen en liniedijken. Met de LF Waterlinieroute fietst je door een aangenaam decor van water en spannende natuur, langs aantrekkelijke forten en vestingstadjes waar de sfeer van weleer hangt. De geschiedenis van de waterlinies komt helemaal tot leven tijdens deze tocht!
Het unieke gebouw kent zowel binnen als buiten het oeuvre van de Utrechtse architect en vormgever Gerrit Rietveld (1888-1964) zijn gelijke niet. Rietveld ontwierp het huis in 1924 in opdracht van de eigenzinnige Truus Schröder. Het was zijn eerste complete woonhuis én een uitbundig experiment. Voortbordurend op zijn eigen meubelontwerpen en de ideeën van De Stijl maakte hij aan de rand van de stad een huis als een driedimensionale, asymmetrische compositie.
De tussen 1915 en 1931 gebouwde, voormalige koffie-, thee- en tabaksfabriek was ooit de modernste fabriek van Nederland. Met zijn karakteristieke gevels van staal en glas, en betonnen draagconstructies is het zelfs een van de meest uitzonderlijke iconen van industriële architectuur in de wereld. In 2002 is het pand duurzaam gerenoveerd en wordt de plek nu gebruikt om te werken en evenementen te organiseren, nog altijd gekenmerkt door bedrijvigheid en moderniteit.
Kinderdijk is het laagste punt (-1,6 m NAP) van de Alblasserwaard. Maar liefst negentien windwatermolens uit de 18e eeuw pompten overtollig water van de polder naar de naastgelegen rivier de Lek. Bij extreme wateroverlast springen ze nog steeds bij. De molengang vormt een ware toeristische trekpleister.
De Limes ligt grotendeels verborgen in de bodem, maar is ook op veel plaatsen zichtbaar. Sporen van de oude grens zijn te vinden in musea, themaparken in het landschap en zelfs in steden. Her en der liggen Romeinse plattegronden, staan nagebouwde wachttorens en er is zelfs een nieuw opgetrokken castellum in Utrecht-Leidse Rijn. De oude Romeinse grens diende niet alleen ter verdediging maar was ook een transportader en handelszone.